سالم زیبا

 

اجزای گوش

گوش یک اندام حسی است و از 3 بخش اصلی تشکیل شده است که شامل گوش خارجی، گوش میانی و گوش داخلی است گوش وظیفه ی شنوایی و حفظ تعادل و ثبات بدن را بر عهده دارد.

گوش3 بخش  است  که  هر بخش  وظیفه و عملکرد خاصی را بر عهده  دارد. اجزای گوش  به 3 دسته کلی گوش خارجی ، گوش میانی و گوش داخلی تقسیم می شود. هر قسمت از گوش دارای بخش ها و محتویات ویژه خود می باشد که عملکرد یا عملکردهایی را در مسیر تولید سیگنالهای صوتی به ایمپالسهای مورد نیاز برای  مغز انجام می دهد.

 

 

 

گوش خارجی

بیرونی ترین قسمت سیستم  شنوایی انسان گوش خارجی می باشد. گوش خارجی شامل  لاله گوش و مجرای شنوایی  است. لاله گوش دارای چین و شکن های (برامدگی ها و فرورفتگی ها) خاصی است و وظیفه جمع آوری اصوات و انتقال آن به مجرای  گوش  را بر عهده  دارد.

مجرای گوش انسان اصوات رسیده از بیرون را به پرده گوش  منتقل می کند. مجرا همانند یک لوله عمل می کند و اصوات را کمی تقویت می کند. مجرای گوش دارای ترشحاتی به نام سرومن (جرم گوش ) است و از ورود جسم خارجی و حشرات به فضای داخل سیستم شنوایی جلوگیری می کند.

سرومن قلیایی می باشد وحشرات در دام افتاده در مجرا را می کشد. حرکات پرده وسلول های سطحی مجرا سرومن را به طور طبیعی از آن خارج میکند. دستکاری مجرا توسط سلول های ترشح کننده جرم به عنوان جسم خارجی شناخته می شود و در پی آن تولید سرومن افزایش می یابد. افزایش سرومن وعدم خروج آن از مجرا باعث بسته شدن و انسداد آن می شود.

 

 

 

گوش میانی

بخش وسطی سیستم شنوایی انسان گوش میانی می باشد. گوش میانی شامل پرده صماخ و استخوانچه ها می باشد. شیپور استاش فضای داخلی گوش میانی را به حلق متصل می کند و فشار هوایدرون آن را با بیرون یکسان می سازد تا هوای دو طرف پرده صماخ دارای شرایط یکسانی باشد.

پرده گوش اصوات دریافت شده از مجرا را دریافت میکند و آن ها را به استخوانچه ها منتقل میکند. پرده صماخ به دلیل اتصال به استخوان چکشی و بر اساس قانون نسبت سطح ها در انتقال نیرو ،اصوات را به میزان خاصی تقویت می کند. پرده صماخ دارای سه لایه می باشد که یکی از آنها عضلات بسیار نازک می باشد و توانایی حرکت را به این جز از سیستم شنوایی می بخشد.

استخوانچه های گوش میانی بسیار کوچک اند و کوچکترین استخوان های بدن را تشکیل می دهند. سه استخوانچه در فضای میانی وجود دارد. استخوانچه های گوش میانی از بیرون به داخل تحت عناوین چکشی (متصل به پرده صماخ)  سندانی و رکابی (متصل به گوش داخلی ) نامیده می شوند. استخوانچه ها وظیفه انتقال اصوات به حلزون و تقویت ناچیز آن را بر عهده دارند.

گوش میانی علاوه بر موارد ذکر شده دارای عضلات کوچکی است که به استخوانچه ها متصل می شود و به هنگام مواجهه با اصوات بلند و ناگهانی انقباض آنها باعث کمتر شدن تقویت و سرکوب اصوات می شود تا آسیبی به سیستم شنوایی و سیستم مویی وارد نشود. این رفلکس بصورت خود بخودی انجام می شود.

 

 

 

گوش داخلی

گوش داخلی،  داخلی ترین بخش از قسمت محیطی سیستم شنوایی انسان است. این بخش شامل حلزون، مجراهای نیم دایره ای و عصب شنوایی می باشد.  حلزون گوش ارتعاشات و لرزش ها استخوانچه ها را به ایمپالس های الکتریکی تبدیل می کند تا این تحریکات برای مغز قابل ردیابی و قابل فهم شود. درون حلزون مایع مخصوصی تحت عنوان اندولنف وجود دارد که شامل سلولهای مویی ویژه ای می باشد. سلولهای مویی دو دسته اند؛ سلولهای مویی داخلی که وظیفه اصلی شنوایی و تبدیل اصوات به سیگنالهای الکتریکی را بر عهده دارد. سلولهای مویی خارجی اصوات بسیار ضعیف را تقویت می کند و از تقویت بیش از حد اصوات بلند جلوگیری می کند.

هر بخش از غشای حلزون و یا به عبارت دیگر هر دور از حلزون نسبت به محدوده ی خاصی از فرکانس ها حساس می باشد و تقویت آن قسمت را انجام می دهد. اصوات دارای فرکانس بم (فرکانس های پایین) در قسمت راس حلزون تقویت می شود و بیشترین حرکت غشای حاوی سلولهای مویی را در این قسمت از حلزون ایجاد می کند. اصوات دارای فرکانس های زیر (فرکانس بالا) بیشترین تحریک و حساسیت را در قسمت قاعده (پایه) حلزون انجام می دهند. پس از تبدیل اصوات به سیگنالهای الکتریکی حلزون گوش آنها را به رشته های آوران عصب گوش تحویل می دهد. عصب گوشسیگنالهای الکتریکی را به ساقه مغز منتقل می کند و پس از تقاطع شنیداری اصوات وارد نیمکره های مغز می شود. مغز واکنش هایی را نسبت به اصوات از خود نشان می دهد و از طریق اعصاب وابران سیکنالهایی را به سلولهای مویی خارجی و داخلی منتقل می کند عملکرد آنها را تحت کنترل خو قرار می دهد.

گوش داخلی علاوه بر عملکرد شنوایی وظیفه ی حفظ تعادل را با استفاده از مجاری نیم دایره ای خود برعهده دارد. هر گوش دارای سه مجرای نیم دایره ای است که تحت عناوین مجرای جلویی، مجرایعقبی و مجرای افقی نامیده می شوند. هر کدام از مجرای نیم دایره ای نسبت به حرکت در جهت خاصی حساس است و ثبات بدن را در امتداد جهت خاصی حفظ می کند. مجاری نیم دایره ای دو گوش به صورت زوجی با یکدیگر در ارتباط اند و تعادل و ثبات بدن را با عملکرد های جبرانی یکدیگر حفظ می کنند.

 

کم شنوایی به علت اختلال عملکرد گوش

اختلال در عملکرد و یا آسیب به هر کدام از بخش های گوش انسان باعث بروز انواع مختلفی از کم شنوایی می شود. هر بخش از گوش وظیفه ویژه خود را دارد و در صورت عدم ایفای نقش خود در سیستم شنوایی نوع و میزان خاصی از کم شنوایی ایجاد می گردد. گوش اندامی حسی است و بخش زیادی از آگاهی انسان از محیط زندگی به دلیل وجود دو گوش است. توانایی شنیدن، جهت یابی وآگاهی از محیط به همراه توانایی تمرکز و استخراج اصوات از بین صداهای مزاحم همگی توسط گوش انجام می شود. با آسیب هر کدام از اجزای گوش (حتی بخش کوچکی ازسلولهای مویی) ، کم شنوایی و کاهش عملکرد های سیستم شنوایی رخ می دهد.